مدیریت شهری و نقش مراکز خدمات اجتماعی در کاهش آسیب‌های اجتماعی شهر کرج

علی اکبر حیدری کاندیدای شورای شهرکرج ۱۴۰۰

با توجه به مطالعات تطبیقی صورت گرفته در کشورهای پيشرفته، وجود مراکز خدمات اجتماعی و ارائه خدمات چشم‌گیراین مراکز،می توان از تکرار بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و شیوع آنها پیشگیری نمود، وبا ارائه برنامه‌های توانمندسازی و بازتوانی اجتماعی آسیب‌دیدگان و افراد آسیب‌پذیر را تحت حمایت یک برنامه منسجم به زندگی عادی برگرداند.

بنابراین مدیریت شهری می‌تواند با راه‌اندازی مراکز خدمات اجتماعی به ارائه یک نظام حمایتی بدیع و نو و با الگو گرفتن از کشورها و تجارب موفق مدیریت شهری در دنیا به منظور تحرک‌بخشی، خدمت رساني به آسیب‌دیدگان اجتماعی، افراد آسيب پذيردر سطح شهر کرج را کنترل نمود.

مرکز خدمات اجتماعی می‌تواند گام مهمی در جهت شکل‌گیری بهینه خدمات در مناطق مختلف شهر كرج در قالب الگوی انسجام یافته نظام حمایتی ‌باشد.

مرکز خدمات اجتماعي این امکان را فراهم می‌سازد که داده‌های لازم از خدمات قابل ارائه و گروه‌های هدف جمع آوری شده و سازوکارهای راه‌اندازی مطابق تجارب جهانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از راه‌اندازي اين چنین مراکزی ارائه خدمات اجتماعي در ابعاد اقتصادي، اجتماعي، سازماني و فرهنگي است. با توجه به تحلیل يافته‌هاي مطالعات تطبيقي در كشورهاي مختلف می‌توان گفت ابعاد خدمات در قالب آسیب‌هایی چون کودکان خیابانی، كودكان و زنان بی‌سرپرست، فرزندان كودك معتادان، بزهکاران و بدسرپرستان، كودكان محروم و بازمانده از تحصيل، كودكان قرباني خشونت و كودك آزاري و… بوده است. خدمات آموزشی، پیشگیری و توانمندسازی از عمده‌ترین اولویت‌های خدمات به آسیب‌دیدگان بوده و در قالب برنامه‌های پیشگیری و آموزش ارائه مي شود. نتايج تحقيقات نشان داده است كه فایده و آورده راه‌اندازی مرکز خدمات به هزینه‌های آن می‌چربد و تامین اعتبارات به منظور ایجاد مراکز از ضرورت‌هاي مهم كاهش آسيب‌هاي اجتماعي محسوب مي‌شود.

مراکز خدمات اجتماعي با ترميم و بازسازي حيات آسيب ديدگان مي تواند آينده روشني براي اين افراد داشته باشد و زندگي يك عمر توام با آسيب اين گروه را بصورت پيشگيرانه رهايي بخشيد و نجات دهد. با تامل در اين چارچوب است كه مي توان گفت كه هر مقدار هزينه در اين راستا مي‌تواند هزينه هاي آتي خسارات بر جامعه و هزينه هاي زندان و نظاير آن را كاهش داده و افراد مفيد و توليدگري را تحويل جامعه نمود.

كاهش و قطع كامل و ازبين بردن آسيب هاي اجتماعي در دهه‌هاي بعد مستلزم توجه ويژه به این افراد است.

با وجود رشد فزاینده آسیب‌های اجتماعی و نیاز آسیب‌دیدگان به ارائه خدمات اجتماعی، نهادها و موسسات حمایتی از انسجام و سازماندهی مناسبی برخوردار نیستند. از یک سو تنوع نهادهای حمایتی چون سازمان بهزیستی و موسسات وابسته به آن، هلال احمر، کمیته امداد، تامین اجتماعی، شهرداری‌ها، مراکز پلیسی و انتظامی، سازمان‌های غیردولتی و … ، فقدان یک سیاست حمایتی توانمند، منسجم و هماهنگ را آشکار ساخته، و از سوی دیگر به موازی کاری‌های زیاد و صرف هزینه های کلان با اثربخشی اندک را بدنبال داشته است. ضمن اینکه این امر نه تنها به کاهش آسیب‌های اجتماعی منجر نشده که در مواردی به تشدید آن دامن زده است. آيا وقت آن نيست كه از متخصصان و جامعه شناسان در بخش خصوصي براي ارائه خدمات مطلوب و بهينه كمك گرفت؟

گسترش این گونه خدمات در سطح کلان شهري چون كرج، می‌تواند گام مهمی در جهت شکل گیری بهینه خدمات در مناطق مختلف شهر در قالب الگوی انسجام یافته نظام حمایتی ‌باشد. مراکز خدمات اجتماعي این امکان را فراهم می‌سازد که داده‌های لازم از خدمات قابل ارائه و گروه‌های هدف دقيقا شناسايي شده، گردآوري گردد و سازوکارهای راه‌اندازی مطابق تجارب جهانی مورد استفاده قرار گیرد.

اینجانب علی اکبری حیدری به عنوان کاندیدای شورای شهر کرج یکی از برنامه های مهم و اولویت های اصلی در عرصه اجتماعی و فرهنگی را ساماندهی و کاهش آسیب‌های اجتماعی در شهر کرج می دانم و معتقدم که این امر تنها به واسطه توسعه و راه اندازی مراکز خدمات اجتماعی در قالب نهادهای غیردولتی امکانپذیر است. لذا شهر کرج که امروزه دچار انواع آسیبهای اجتماعی بوده است و در ادوار گذشته مدیران شهری توجه کمتری به این مقوله داشته اند نیازمند اقدامی اساسی و اجرای برنامه های مهم پیشگیری و توانمندسازی است.

هیج برنامه‌ای به نظر می رسد که بدون نهادسازی و سازمان‌بخشی، قابلیت اجرا و عملیاتی شدن نخواهد داشت و در حد شعار باقی می‌ماند لذا یکی از نقاط ضعف مدیران شهری هم، در این نکته نهفته است که، از نهادسازی در حوزه کاهش آسیبهای اجتماعی غفلت نموده اند و توجهی بدان نکرده اند. این امر باعث شده است که هرگونه برنامه کاهش آسیب های اجتماعی چه در سطح کلان و چه در سطح کرج در حد شعار باقی بماند و در عمل شعارها هیچ تاثیری نداشته باشند.

ایجاد مراکز خدمات اجتماعی بعنوان دستورِکار جدی می‌تواند علاوه بر رصد و داده آمایی از آسیب های اجتماعی، هرگونه برنامه‌ای را نیز قابل اجرا و عملیاتی نموده و خدمات متنوع و مختلفی را به آسیب دیدگان ارائه دهد.

لذا امروز حلقه مفقوده مدیریت شهری را می توان در نهادسازی و ایجاد مراکز خدمات اجتماعی  در حوزه اجتماعی ذکر نمود.