مهارتی که لازم است فرزندمان پیش از پا گذاشتن در بازار کار می بایست بیاموزد!

اول: قبل تر ها (مثلا 30 یا 40 سال پیش) داشتن یک شغل خوب روند واضح و مشخصی داشت. تو یا شغل پدر رو ادامه می دادی یعنی نجار، بنا، کشاورز، بازاری و …. می شدی و یا اگر دوست داشتی شغل اداری داشته باشی می رفتی دانشگاه. در واقع برای نسل جوانِ آن موقع رفتن به دانشگاه تقریبا معادل گرفتن شغل مرتبط با همان رشته بود.

از آن سال ها تا الان خواسته ی جوانان تغییر نکرده. آن ها می خواهند دانشگاه بروند تا یک شغل مناسب داشته باشند. اما این بازار کار است که زمین تا آسمان فرق کرده. گرچه با رشد شرکت های خصوصی استارتاپ ها خواستگاه های شغلی هم بیشتر شده اما دیگر به هیچ عنوان فارغ التحصیل دانشگاه، آماده حضور در بازارکار نیست. چرا؟ چون مطالبی که آموخته یا خیلی قدیمی ست یا تئوری و هر چیزی هست غیر از آنی که بشود در رشد یک شرکت یا مجموعه آن را بکار برد!

یعنی می گویید دانشگاه نرویم؟ با مدرک دیپلم با ما شغل می دهند؟ لازم است برای به دست آوردن یک شغل چه مدرکی داشته باشیم؟

اینگونه سوالات از پایه اشتباه است. در دوره زمانه ای نیستیم که صرف داشتن مدرک (از هر جایی) تضمین به دست آوردن شغلی مناسب برای فرزندانمان باشد. باید این سوالات رو اینطور اصلاح کنیم: لازم است فرزندم چه مهارت هایی بیاموزد؟

دوم: خبری کوتاه و تامل برانگیز: “دولت ژاپن قصد دارد آموزش زبان برنامه نویسی را در مدارس این کشور اجباری کند.”یعنی زبان برنامه نویسی در کنار دروس عمومی دیگر از سنین ابتدایی به کودکان آموزش داده خواهد شد. جالب است بدانید قبل تر در کشور های چین و ایالات متحده هم این تصمیم گرفته شده و زبان برنامه نویسی در این کشور ها در کنار دیگر دروس تدریس می شود.

حتی در ایالات متحده، مدارسی تحت عنوان مدارس کد نویسی شکل گرفته که از سال 2013 تا 2018 رشد باورنکردی ای در جذب دانش آموزش داشته است!

سوم: آیا مهارت برنامه نویسی همان چیزی ست که باید فرزندانمان بیاموزند تا مطمئن شویم آینده‌ای روشنی پیش رو دارند؟ آیا کسب این مهارت کفایت می کند؟

پاسخ روشن است: مهارت برنامه نویسی تنها مهارت لازم برای موفقیت های شغلی در آینده نیست، اما قطعا یکی از مهارت هایی ست که در رشد چندگانه ی فرزندان کمک خواهد کرد و به همین دلیل هم هست که کشورهای توسعه یافته روی این موضوع و یادگیری همه جانبه آن سرمایه گذاری می کنند.

گرچه یادگیری متمرکز یک زبان برنامه نویسی خود به تنهایی می تواند برای فرزندمان ایجاد موقعیت های مناسب شغلی کند که عموما هم پر درآمد خواهد بود، اما اصرار به یادگیری زبان برنامه نویسی دلیلی بیش از این دارد. کمااینکه بسیار اشتباه است اگر دختر یا پسرمان علاقمند به شغلی در این رسته (یا هر رسته و موقعیتی دیگر) نیست، او را وادار به انتخاب آن کنیم.

چهارم: چرا لازم است همه ی دانش آموزان برنامه نویسی یاد بگیرند؟

واقعا دلیل اصلی اقدام برای اجباری شدن زبان برنامه نویسی در کشوری مثل ژاپن چیست؟ آیا قرارگیری در عصر تکنولوژی و رشد شرکت های آی تی محور لزوم پرورش نسلی برنامه نویس را به کشورها تحمیل کرده؟ آیا قرار نیست دیگر شغل ها وجود داشته باشند؟ آیا انتخاب رشته و شغل ها محدود به حوزه ی آی تی خواهد بود؟

قاعدتا رشد تکنولوژی و نفوذ آن در زندگی همه (مخصوصا در دوره ی کرونا)، برای همه مان چاره ای جز یادگیری این علم نذاشته، اما دلایل لزوم فراگیری مهارت برنامه نویسی چیزی فرا تر است:

• یادگیری برنامه نویسی ماهیچه های حل مسئله را در ذهن افراد تقویت می کند. اگر برنامه نویس باشید چاره ای جز فکر کردن و پیدا کردن مسئله و راه چاره برای به ثمر رسیدن ایده تان ندارید!
• برنامه نویسی کمک می کند که خلاق تر باشید. یک برنامه نویس ناچار است برای اینکه کدها کار کنند راه های مختلف را امتحان کند. در بیشتر اوقات هم باید راهی بسازد. سازندگی نیاز به خلاقیت دارد!
• برنامه نویسی تفکر انتقادی را پرورش می دهد. همه ی برنامه ها باید پاسخی به سوال های ایجاد شده باشد. یک برنامه نویس یاد می گیرد همیشه بپرسد و همیشه دنبال پاسخ باشد و در عین حال همیشه به دنبال بهبود. یادمان باشد، به برنامه نویسان خبره Developerمی گویند که یعنی توسعه دهنده. مگر می شود چیزی را توسعه دهی که فکر می کنی کامل است؟ برنامه نویس نقد می کند و بهبود می دهد.
• شکست ناپذیری! این مهم ترین درسی ست که همه ی کسانی که برنامه نویسی یاد می گیرند می آموزند. چرا؟ چون همیشه این موضوع را تجربه می کنند: کدهایی که نوشته ای کار نمی کند! وقتی بارها و بارها و بارها به نتیجه نرسی، یاد می گیری که برای رسیدن به نتیجه و هدفت باید روحیه ی شکست ناپذیری را تقویت کنی. یک برنامه نویس انقدر اصلاح می کند تا بالاخره کدهای نوشته شده اش آن می شود که می خواهد.

حرف آخر: یادمان باشد. قرار نیست به فرزندانمان برنامه نویسی یاد بدهیم که حتما برنامه نویس شوند. می خواهیم به واسطه ی این مهم، مهارت های دیگری را در آن ها تقویت کنیم. همانطور که آموزش ریاضی الزاما هیچ کداممان را ریاضی دان نکرده و با یادگیری تعلیمات دینی روحانی نشدیم.

حوریه جعفری
مدرس برنامه نویسی برای جوانان